رمان پاورقی و تاریخ سیاسی معاصر: خوانشی تحلیل گفتمانی از رمان ده نفر قزلباش

Authors

عبدالرسول شاکری

دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی کاظم دزفولیان

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی

abstract

در پژوهش حاضر گفتمان­ های عمدۀ مقطع زمانی 1320 تا 1332 بررسی شده­ است. با مشخص نمودن گفتمان­ های سیاسی اصلی در مقطع مورد نظر شامل گفتمان­ های اسلامی، سلطنت­طلب، ملیت­گرا و مارکسیستی، به سنجش پیوند آنها و گفتمان های موجود در رمان پاورقی ده نفر قزلباش نوشتۀ حسین سخنیار (مسرور) پرداخته شده است. برای کاوش داده­ها، رویکرد نظری لاکلائو و موفه انتخاب شد. کاوش داده­ ها بر پایۀ این رویکرد گفتمانی نشان می­دهد که گونۀ خاصی از گفتمان ملیت­گرا در این اثر دیده می­شود که بُعد های گفتمان­ های اسلامی و سلطنت­طلب را در خود مفصل­بندی کرده­است. گفتنی است بُعد های مدرن گفتمان­ های سیاسی این مقطع زمانی، شامل گفتمان ناسیونالیسم، سلطنت­طلب و اسلامی در این مفصل­بندی دیده نمی­شود و در موارد بسیاری نسبت به آنها تخاصم وجود دارد. در گفتمان­ های این رمان­ اثری از بُعد های گفتمان مارکسیستی دیده نشد. abstract in the present study, major discourses of serial novels published from 1320 to 1332 are investigated. identifying the dominant political discourses of the period including the islamic, the royalist, the nationalist, and the marxist discourse, it then attempts to find the links among such discourses in hossein sokhanyar’s (masroor) ten ghezelbash. the theoretical framework upon which the data analysis here is based is laclau and mouffe’s discourse theory. this analysis demonstrates that, among other things, there exists in this work a particular variety of the nationalist discourse within which both islamic and royalist discourses are articulated. it is worth mentioning that not only the modern dimensions of the major political discourses of the period in question – including the nationalist, the royalist, and the islamic discourse – are not reflected in this work, but that there exists a certain kind of hostility towards them all. for example, there is no trace of the marxist discourse within the discourses of this serial novel.   keywords : serial novel, the period between 1320 to 1332, discourse analysis. ten ghezelbash

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اوضاع اجتماعی عصر صفوی با تکیه بر رمان های «ده نفر قزلباش» و «ندیمه»

رُمان یکی از مهم ترین انواع ادبی است که می تواند به خوبی بسیاری از مسائل مربوط به زندگی اجتماعی انسان را در خود بگنجاند. بر این اساس نویسندگانی که تاریخ و حوادث تاریخی را دستمایه ی نوشتن قرار می دهند نیز می توانند آداب و رسوم، باورها و اعتقادات، نوع روابط افراد با یکدیگر، تشکیلات اداری و ... را در ادوار تاریخی به خوبی نشان دهند. با نگاهی به گذشته ی ایران زمین باید دوره ی صفویّه را یکی از پربارتری...

خوانشی فرویدی از رمان سوران سرد

رمان سوران سرد ضمن اشاره به جنگ تحمیلی، بیشتر در بیان وقایع جنگ با حزبی‌ها در مناطق کردستان و فشارهای روحی ـ روانی ناشی از جنگ نوشته شده‌است و می‌توان آن را از جنبه‌های مختلفی از جمله روانکاوی فروید بررسی کرد. مهم‌ترین مؤلفه‌های نظریة فروید، بحث ترس، اضطراب و مکانیسم‌های دفاعی روان‌شناختی است که بر بیمار در مواقع اضطراب عارض می‌شوند. ازآنجاکه جنگ موجب استرس و اضطراب در افراد درگیر جنگ ...

full text

خوانشی نوین از فلسفۀ تاریخ انبیا: بررسی رمان کتاب دانیال بر اساس آرای میرچا الیاده

ای. ال. داکتارو خالق رمان‌هایی است که با نوسان میانِ تاریخ و داستان، پرسش‌های بنیادینی در بابِ تاریخ و معنای آن مطرح می‌کنند. چون او در سنتِ تاریخ‌محورِ یهودی بالیده، تفسیرِ دیدگاهِ تاریخی‌اش اهمیت فراوانی در درک آثارش دارد و در میان رمان‌هایش، کتاب دانیال که صریحاً به مسئلۀ تاریخ می‌پردازد، بیش از همه می‌تواند در شناختِ فلسفۀ تاریخِ او یاری‌مان کند. در این مقاله با تکیه بر آرای میرچا الیاده و تفحص در م...

full text

تحلیل گفتمان سیاسی رمان «تنگسیر» صادق چوبک

پژوهش حاضر با استفاده از نظریات متفکرانی هم‌چون وسنو، کالینز، باختین، معدل و با کمک روش سه‌سطحی فرکلاف، به تحلیل گفتمان سیاسی تنگسیر صادق چوبک پرداخته است. پرسش تحقیق حاضر، آن است که چگونه می‌توان این اثر را در نظم گفتمان سیاسی، به‌مثابه گفتمان، تلقی نمود و محتوای این گفتمان، چه‌گونه، شکل‌گرفته است؟ در این راستا، پس از تحلیل سطوح توصیفی و تفسیری گفتمان سیاسی آن، با تاکید بر فرضیه‌های پنج‌گانه، ...

full text

جامعه‌شناسی رمان معاصر فارسی

جامعه شناسی ادبیات، یکی از شیوه‌های جدید و کارآمد نقد متون ادبی است و امروزه، در تحلیل انواع ادبی نوین، به خصوص رمان فارسی معاصر کاربرد فراوان دارد. نقد و تحلیل رمان‌های معاصر فارسی و بررسی ساختارهای تاریخی، سیاسی، اجتماعی جامعه ایرانی از خلال این آثار، هدف مقاله حاضر بوده است. یافته‌های این تحقیق، حکایت از آن دارد که: رمان کامل ترین نوعی است که می تواند به مطالعات جامعه‌شناختی نوین، پاسخ مثبت ...

full text

بازتاب فعالیت‌های سیاسی زنان در ده رمان پس از انقلاب اسلامی

رمان از ابزارهای مهم جامعه­پذیری، انتقال ارزش­های زندگی و بازتاب­دهنده­ی مسایل گوناگون اجتماعی است. بر این اساس برای درک نوع نگرش افراد جامعه به مشارکت زنان در عرصه­ی سیاست و نحوه­ی این مشارکت، ده رمان معاصر فارسی بعد از انقلاب- پنج نویسنده مرد و پنج نویسنده زن- با روش تحلیل محتوا  بررسی می­شود. یافته­های پژوهش نشان می­دهد نویسندگان زن در داستان­های خود نه تنها به مسایل سیاسی می­پردازند؛ بلکه د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ ایران

جلد ۷، شماره ۱۵، صفحات ۰-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023